Wie Dubbeldam zegt, zegt Damplein
Dat klinkt misschien clichématig, maar voor generaties Dubbeldammers is het Damplein véél meer dan alleen een plein. Het is het decor van hun jeugd, de plek van hun feesten, een deel van hun dagelijkse leven – maar ook het symbool van een eigen dorpsidentiteit die harten blijft raken.
Een Dam in de Dubbel: van polder naar dorpsplein
De oorsprong van Dubbeldam brengt ons terug naar de middeleeuwen. Het dorp wordt genoemd naar de dam die in de 13e of 14e eeuw werd aangelegd in het riviertje de Dubbel. Die dam vormde letterlijk de verbinding en bescherming voor boeren, burgers en buitenlui in deze laaggelegen streek. In de daarop volgende eeuwen zou rond die dam en de bijbehorende kerk zich een kleine dorpskern vormen, omgeven door de polders Oud-Dubbeldam, de Noordpolder, de Zuidpolder en de Aloïsenpolder.
In 1816 werd Dubbeldam officieel een gemeente. Het bleef een boerendorp, maar na 1750 groeide het langzaam uit. Rond 1840 telde Dubbeldam nog 243 woningen, maar in de twintigste eeuw veranderde het leven. Er kwamen nieuwe wijken, winkels en scholen en daarmee ook de noodzaak voor een écht dorpsplein waar alles samenkwam. Dat werd het Damplein, gelegen op het snijpunt van de oude Dubbeldamseweg en andere eeuwenoude routes.
Het eerste bijkantoor van de Amrobank in Dubbeldam, hoek Damplein-Elzenlaan
Bakkerij Korteweg, Damstraat 2
Dorpsplein als levend decor
Tot in de jaren zeventig was het Damplein het hart van het zelfstandige Dubbeldam. Hier werd de weekmarkt gehouden, vonden de Koninginnedagsfestiviteiten en kerkelijke optochten plaats, kwamen Dubbeldammers de boodschappen doen bij de bakker, slager of kruidenier. Iconische namen als de kruidenierswinkel van De Gruyter, slagerij Teekens en bakkerij Van Strien sierden het plein. Foto’s uit de jaren ’70 en ’80 tonen een levendig plein met een dorpskarakter. Het Damplein bleef - ook na de annexatie - het sociale middelpunt met tradities als de jaarlijkse kermis op Koninginnedag, die al bestond vóór Dubbeldam Dordts werd. Er waren grote versierde draaimolens, botsauto’s, heel veel lekkers in de kramen en altijd tijd voor een praatje onder elkaar.
"Als je hier al wat langer woont, dan weet je dat het Damplein het hart van Dubbeldam is. Niet alleen voor de boodschappen, maar ook omdat het een plek is waar je mensen tegenkomt, een praatje maakt, of even uitrust op een bankje. Het is mooi om te zien hoe het met de tijd is meegegaan."
Van zelfstandigheid naar stadswijk – het robuuste dorpsgevoel
De annexatie op 1 juli 1970 is voor veel Dubbeldammers nog steeds een pijnlijk hoofdstuk. Protesten mochten niet baten. Het dorp werd formeel een wijk, raadsbesluiten kwamen voortaan vanuit Dordrecht. Straten kregen andere namen en nieuwe wijken schoten uit de grond. Toch won de nostalgie het van de stedelijke ambities. Het dorpse gevoel leefde voort: het combineren van winkels, markt en evenementen hield het Damplein springlevend.
Nergens werd dat zo duidelijk als bij het symbolisch terugplaatsen van het kombord ‘Dubbeldam’ op het plein in 2014: een vuurvlam van lokale trots laaide opnieuw op. Voor veel inwoners blijft Dubbeldam vooral hún dorp, met het Damplein als tastbare, zichtbare kern.
Kermis op het Damplein tijdens Koninginnedag (1970)
Het Damplein, gezien naar het Zuiden. Links op de achtergrond de Elzenlaan (1972)
Damplein (1979)
Transformatie en vernieuwing:
het moderne Damplein
Door de jaren heen heeft het Damplein verschillende gezichten gehad. In de beginjaren een bescheiden centrum, later ingeklemd tussen winkels en parkeerplaatsen. Tijden veranderen, en zo ook het plein. Rond 2016 werd het plein grondig vernieuwd met inbreng van bewoners, winkeliers en bezoekers; de gemeente koos voor een gezamenlijke aanpak van de inrichting, waarbij het ontwerp van het plein tot stand kwam in samenspraak met de mensen die er dagelijks komen. Het resultaat mag er zijn: brede stoepen, groene stroken, zitgelegenheden en ruimte voor terrassen maken het plein niet alleen fraaier, maar ook gezelliger en socialer. Waar eerdere versies van het plein als ‘praktisch maar saai’ werden gezien, krijgt het huidige plein gemiddeld een 7,0 van de inwoners. Men waardeert vooral het verhoogde gebruiksgemak, het toenemende aanbod aan winkels (denk aan Plus ‘t Lam, Nettorama, Bakkerij Boenders, Quist Schoenen) en de nog altijd actieve markt op dinsdag. Het Damplein is bovendien makkelijk bereikbaar – gratis parkeren, goede ov-verbindingen – en is een plek waar jong en oud elkaar ontmoeten.
Rommeldam
Tradities leven voort
Koningsdag zou niet hetzelfde zijn zonder de traditionele kermis op het Damplein, met zijn vertrouwde kramen, attracties en de mix van nostalgische gezelligheid en nieuwe invloeden. Jaarlijks keert de kermis terug, met suikerspinnen, botsauto’s, wedstrijdjes eendjes vangen en een stoet kinderen (en hun opa’s en oma’s) die ieder jaar opnieuw uitkijken naar ‘de kermis op het plein’. Andere evenementen, zoals de jaarlijkse herdenking bij het artilleriemonument, de weekmarkt, en activiteiten georganiseerd door lokale kerken of verenigingen (denk aan ‘Rommeldam’, een markt georganiseerd door De Wijnstokkerk) houden de traditie van ontmoeting en samenleven in ere.
Anno nu: ontmoetingsplek voor iedereen
Tegenwoordig vind je op en rond het Damplein alles wat nodig is voor een levendig dorpshart: speciaalzaken zoals de IJswinckel en Fitty Dierenspeciaalzaak, modewinkels, kappers, bloemenzaken, een wijnhandel en een ouderwetse snackbar. Ook sociale voorzieningen als scholen, kerken en zelfs een bibliotheek dragen bij aan wat Dubbeldam zo kenmerkt. Het plein is bewust ontworpen met veel zitgelegenheden, zodat mensen makkelijk een praatje kunnen maken – of gewoon even kunnen kijken naar het dagelijkse leven dat aan hen voorbijtrekt. Voor de kinderen zijn er veilige speelplekken, voor ouderen gezellige terrasjes en bankjes onder de bomen.
Een bron van verhalen
Voor veel Dubbeldammers is het Damplein meer dan een geografisch knooppunt. Het is een bron van herinneringen: eerste verliefdheid, handje contantje op de markt, feesten en optochten, samen schuilen voor de regen in een winkelgalerij. Zelfs de pijn over verloren zelfstandigheid vindt er een plek, maar altijd in de schaduw van de veerkracht van het dorpse leven. Het Damplein is het levende bewijs dat een dorpsplein niet alleen wordt gevormd door bakstenen of bestrating, maar vooral door generaties mensen die er samen een stuk eigen geschiedenis blijven schrijven.
"Het Artilleriemonument is ter nagedachtenis aan zes Nederlandse soldaten die in mei 1940 hier in de buurt zijn gesneuveld. Elk jaar in mei is er een herdenking op het plein. Dan worden er kransen gelegd en wordt er stilgestaan bij wat er toen is gebeurd."
Samenvattende tijdlijn
ca. 1960 Start modernisering en bouw van woonkern en Damplein
±1972 Eerste winkels op het plein, onder andere Spar en fotograaf
1 juli 1970 Dubbeldam wordt wijk van Dordrecht
Jaren 70–80 Groei van lokale winkeliers en plein als dorpshart
2014 Plaatsing kombord “Dubbeldam – gememeente Dordrecht” op Damplein
2017–2018 Grote verbouwing Plus-supermarkt met uitbreiding en parkeerplaatsen
3 juli 2018 Start herinrichting: onthulling nieuw logo en feestelijke opening
2018–2019 Volledige vernieuwing van plein met groen, speelvoorzieningen,
verblijfsplekken en sterke winkelaanbod
"Vroeger was Dubbeldam een zelfstandig dorp, met boerderijen.
In de jaren zestig wilden ze het dorp moderner maken. Rond 1970, begon het Damplein echt een centrale rol te spelen. Het duurde tot 2014 voordat er een officieel bordje met 'Dubbeldam' op het plein kwam. Voor veel mensen voelde dat als een stukje erkenning."
"Op het plein vind je winkels zoals de Plus, bloemisterij ’t Kroontje, de IJswinckel en Nouwen Makelaardij. Die zitten er al een tijd en zijn een deel van het dorp. De Plus is goed bereikbaar, met parkeerplekken erbij. De ondernemers kennen je hier vaak. Ze maken een praatje, vragen hoe het met je gaat."
"Wat ik mooi vond, is dat bewoners mee mochten denken over hoe het plein eruit moest gaan zien. Mensen wilden meer groen, duidelijkere paden en genoeg parkeerruimte. Ook het onderhoud wordt deels gedaan met hulp van bewoners. Mensen konden zelf meehelpen om het plein netjes te houden.
Persoonlijke verhalen m.b.t. tot het Damplein horen wij graag. Als je het leuk vindt deze met ons te delen en dat wij deze op onze site plaatsen, dan kun je ons mailen.
Lijst met gebruikte bronnen
– Wikipedia-artikel over Dubbeldam, algemene historie, polders en annexatie
– Website De Dubbeldamseweg in Dordt, geschiedenis van Dubbeldam en directe omgeving
– De Dubbeldammers, informatie over de annexatie en lokale identiteit
– Lokale nieuwsplatforms, feiten en ontwikkelingen van onder andere het Damplein en dorpsleven
– Indebuurt Dordrecht, visuele historie, foto's van het Damplein in de jaren 70-80, lokale verhalen
– Regionaal Archief Dordrecht, luchtfoto’s en historisch beeldmateriaal
– Archieven.nl, burgerlijke stand, bevolkingsregister en officiële documenten over Dubbeldam
© Dubbeldammers voor Dubbeldammers 2025